We willen graag voorkomen dat onze konijnen of cavia’s tekorten oplopen en zodoende zijn er een aantal voedingsstoffen waar veel aandacht aan wordt besteed. Ik merk dat er veel verwarrende adviezen wordt gegeven, waardoor ik een verzamelpagina ben gestart om hier meer helderheid te kunnen geven. Op deze pagina zal ik gaandeweg steeds meer informatie toevoegen over voedingsstoffen in voeding.
Calcium
Calcium is een voedingsstof die relatief bekend is, vooral omdat konijnen en cavia’s ‘gevoelig’ zijn voor het ontwikkelen van nier- en blaasklachten zoals blaaszand, -gruis of -stenen. Om dat zo veel mogelijk voor te zijn, wordt vaak geadviseerd om op te letten op de calciuminname via voeding. Wanneer de klachten al aanwezig zijn, is het advies om een calciumarm dieet aan te bieden. Peterselie en boerenkool wordt bijvoorbeeld afgeraden om te voeren vanwege het hoge calciumgehalte. Om hier meer duidelijkheid in te brengen, heb ik een overzicht gemaakt van het calciumgehalte (mg) in diverse soorten voeding.
Tabel 1: overzicht van calciumgehalte in diverse soorten voeding
Cavia’s en konijnen eten van nature diverse soorten verse grassen en wilde kruiden en dat betekent dat zij gewend zijn om veel calcium binnen te krijgen. Calcium is een belangrijke voedingsstof, het wordt o.a. gebruikt voor de botten en het gebit. De tanden en kiezen van cavia’s en konijnen groeien constant door (in totaal 15 tot 20 cm tandmateriaal per maand!). Ze hebben daardoor relatief veel calcium nodig. Hun calciummetabolisme werkt dan ook anders, zij nemen alle calcium op dat via voeding binnen komt. Hetgeen wat niet (meer) nodig is, wordt via de nieren naar de blaas uitgescheiden en vervolgens uitgeplast.
Het meest opvallende is dat met name de droge voeding veel meer calcium bevat dan de verse voeding, zie tabel 2. Dit komt omdat de droge voeding aan vocht onttrokken is en zo nutriënten meer geconcentreerd aanwezig zijn.
NB. Timothy wordt vaak gezien als calciumarm hooi. Timothy bevat echter ongeveer evenveel calcium als elk ander soort hooi en heeft een calciumpercentage van 0,5%. Dit is 500 mg calcium per 100 gram timothy hooi.
Konijnen zouden minstens 5-10 gram calcium per kg voer nodig moeten hebben. Een konijn van 2 kg eet ongeveer 450 gram verse voeding per dag, dan kom je uit op minstens 225 tot 450 mg calcium per dag. Cavia’s zouden minstens 8 gram calcium per kg voer nodig moeten hebben. Een cavia van 1200 gram zou dan 280 mg calcium per dag minstens binnen moeten krijgen (uitgaande van 350 gram verse voeding per dag).
Het meest opvallende is dat met name de droge voeding veel meer calcium bevat dan de verse voeding, zie tabel 2. Dit komt omdat de droge voeding aan vocht onttrokken is en zo nutriënten meer geconcentreerd aanwezig zijn.
NB. Timothy wordt vaak gezien als calciumarm hooi. Timothy bevat echter ongeveer evenveel calcium als elk ander soort hooi en heeft een calciumpercentage van 0,5%. Dit is 500 mg calcium per 100 gram timothy hooi.
Konijnen zouden minstens 5-10 gram calcium per kg voer nodig moeten hebben. Een konijn van 2 kg eet ongeveer 450 gram verse voeding per dag, dan kom je uit op minstens 225 tot 450 mg calcium per dag. Cavia’s zouden minstens 8 gram calcium per kg voer nodig moeten hebben. Een cavia van 1200 gram zou dan 280 mg calcium per dag minstens binnen moeten krijgen (uitgaande van 350 gram verse voeding per dag).
Tabel 2: verschil in calciumgehalte tussen droge en verse voeding
Vocht in voeding
Vocht is erg belangrijk voor konijnen en cavia’s. De hoeveelheid vocht is belangrijk voor een gezonde spijsvertering en is nodig om de nieren te filteren en urine te verdunnen. Wanneer ze te weinig vocht binnen krijgen, raakt de urine geconcentreerd waardoor het aandeel calciumdeeltjes stijgt en zodoende is er een verhoogd risico op vorming van blaasgruis, -zand en -stenen. De natuurlijke voeding van konijnen en cavia’s bestaat van nature voor ongeveer 80-85% uit vocht. Bladgroenten tot wel 90% en meer. Ik heb voor de beeldvorming enkele gedroogde voeding in de grafiek laten staan.
Tevens zorgt het vochtgehalte ervoor dat het voervolume toeneemt en de spijsvertering een betere doorstroming heeft. Konijnen eten ongeveer 3-4% droge stof per kg lichaamsgewicht. We gaan voor de berekening uit van 4%. Dat betekent dat een konijn van 2 kg ongeveer 80 gram droge stof eet. Groenvoer bestaat ongeveer uit 80% vocht en ongeveer 20% droge stof. Hooi daarentegen bestaat voor 16% uit vocht en 84% droge stof. Omgerekend, als een konijn van 2 kg dus 80 gram droge stof per dag nodig heeft, is dat ongeveer 400 gram groenvoer óf ongeveer 100 gram hooi. Wanneer hooi als enige hoofdvoeding wordt aangeboden, betekent dit dat ze maar een vierde aan voeding eten in tegenstelling tot vers groenvoer.
Tevens zorgt het vochtgehalte ervoor dat het voervolume toeneemt en de spijsvertering een betere doorstroming heeft. Konijnen eten ongeveer 3-4% droge stof per kg lichaamsgewicht. We gaan voor de berekening uit van 4%. Dat betekent dat een konijn van 2 kg ongeveer 80 gram droge stof eet. Groenvoer bestaat ongeveer uit 80% vocht en ongeveer 20% droge stof. Hooi daarentegen bestaat voor 16% uit vocht en 84% droge stof. Omgerekend, als een konijn van 2 kg dus 80 gram droge stof per dag nodig heeft, is dat ongeveer 400 gram groenvoer óf ongeveer 100 gram hooi. Wanneer hooi als enige hoofdvoeding wordt aangeboden, betekent dit dat ze maar een vierde aan voeding eten in tegenstelling tot vers groenvoer.
Tabel 3: watergehalte in percentages van diverse soorten groenvoer
Calcium, magnesium en fosfor
Calcium, fosfor en magnesium beïnvloeden elkaar: als er van het ene te veel of te weinig aanwezig is, neem het andere af of toe. Als er bijvoorbeeld meer fosfor dan calcium in de voeding zit, kan dit leiden tot verkalking in het zachte weefsel. Om deze reden is het belangrijk dat er een goede calcium, fosfor en magnesium verhouding is. De verhouding is 2:1:1 (Ca:P:Mg). In tabel 4 vind je een overzicht van de verhoudingen van wilde kruiden, keukenkruiden en (blad)groenten.
Tabel 4: verhoudingen calcium, fosfor en magnesium van diverse soorten voeding
Wanneer er bladgroenten wordt gevoerd is het belangrijk om zo goed mogelijk te variëren. Het betekent u niet dat je bijvoorbeeld geen kervel of peterselie moet geven, maar dat je daar tegenover zorgt voor bladgroenten die meer calcium en minder fosfor en/of magnesium bevat.
Vitamine C
Cavia’s maken zelf geen vitamine C aan (konijnen kunnen dit wel), waardoor zij afhankelijk zijn van het vitamine C gehalte in hun voeding. Een tekort aan vitamine C kan diverse gezondheidsklachten veroorzaken en om dat te voorkomen, wordt aandacht besteed aan de vitamine C in hun voeding. Weidekruiden maar ook bladgroenten en keukenkruiden bevatten vitamine C, desondanks wordt er vanuit gegaan dat dat niet voldoende zal zijn en worden vitamine C tabletten geadviseerd. Er is echter geen reden om er vanuit te gaan dat groenvoer cavia’s niet voorziet in hun vitamine C behoefte. In onderstaand tabel vind je een overzicht van diverse soorten voeding en hun vitamine C gehalte (per 100 gram). Cavia’s hebben minstens 10-20 mg vitamine C per dag nodig. Ze eten gemiddeld zo’n 350 gram groenvoer per dag en wanneer deze bestaat uit diverse soorten bladgroenten, weide, keukenkruiden, enzovoorts, is de kans op een tekort onmogelijk. Om een voorbeeld te noemen:
- 75 gram andijvie: 7,5 mg
- 50 gram witlof: 5 mg
- 20 gram chinese kool: 7,2 mg
- 50 gram boerenkool: 52,5 mg
- 40 gram peterselie: 64 mg
- 20 gram paprika: 30 mg
- 50 gram spitskool: 25 mg
- 15 gram rucola: 3,75 mg
- 20 gram koriander: 25 mg
Tabel 5: vitamine C gehalte in wilde kruiden (per 100 gram)
Tabel 7: vitamine C gehalte in bladgroenten en gewone groenten (per 100 gram)
|
Tabel 6: vitamine C gehalte in keukenkruiden (per 100 gram)
|
Tabel 8: totaal overzicht van vitamine C gehalte in diverse soorten groenvoer