Huisvesting is een belangrijk onderwerp voor zowel de eigenaar als de cavia’s: voor de eigenaren omdat je de dieren in je eigen huis of tuin wil huisvesten en voor de cavia’s omdat zij er 24/7 in wonen.

Voor elk dier, dus ook voor cavia’s, geldt dat ze hun natuurlijk gedrag willen uiten en specifieke behoeften hebben waarin ze moeten worden voorzien. Op deze manier wordt er aan de eisen voor hun welzijn voldaan. Voor cavia’s spelen onderstaande punten een belangrijke rol:

• Foerageren en de omgeving onderzoeken: cavia’s zijn een groot deel van hun tijd bezig met het onderzoeken van hun omgeving en foerageren (het zoeken naar en eten van voedsel). Zo worden ze gestimuleerd om geregeld te bewegen en rond te lopen. Daarom speelt de mate van ruimte een belangrijke rol, een grote ruimte biedt hen de mogelijkheid om veelvuldig rond te lopen en te kunnen foerageren omdat je voedsel op diverse plekken kunt aanbieden. 
  
• Schuilplekken om zich veilig te voelen voor mogelijke dreigingen: in het wild bewegen cavia’s zich door hoge grassen en struiken, dat biedt hen voldoende beschutting en veiligheid om onopgemerkt (voor roofdieren) rond te kunnen lopen. Tamme cavia’s bezitten steeds deze instincten ook nog steeds en zijn echte prooidieren. Voor hen is het net zo belangrijk om een variatie aan schuilplekken te hebben zodat ze zich veilig en beschut door het verblijf kunnen bewegen.
  
• Persoonlijke ruimte: cavia’s zijn echte groepsdieren en leven doorgaans in (sub)groepen. Maar cavia’s willen ook persoonlijke ruimte hebben. Het zijn geen typische ‘contact’ dieren zoals konijnen dit wel zijn. Cavia’s liggen het liefst op een beperkte afstand van elkaar. Daarom is belangrijk om een grote diversiteit aan schuilplekken aan te bieden. Niet alleen zodat ze zich veilig door het verblijf kunnen bewegen, maar ook zodat ze kunnen kiezen waar ze rusten zonder dat ze hun rustplekje moeten delen met één of meerdere cavia’s. In een grote ruimte bestaat de mogelijkheid om elkaar uit de weg te gaan als dit noodzakelijk is en is er meer dan genoeg ruimte voor meerdere slaapplaatsen.
  

In Nederland is het helaas nog gewoon om cavia’s in kooien te huisvesten van minstens 120 cm. Deze kooien zijn veel te klein om cavia’s in te houden, tenminste, als je wil dat de huisvesting aansluit op hun behoeften. Om wel in te spelen op de natuurlijke behoeften van cavia’s, is er een minimale oppervlakte van 2 vierkante meter nodig. Deze oppervlakte is geschikt voor
- twee beren
- een gecastreerde beer met 1 of 2 zeugjes
- drie zeugjes (deze samenstelling heeft overigens niet de voorkeur, het beste is om altijd een gecastreerde beer bij zeugjes te houden)
Hoe groter de groep, hoe meer ruimte er nodig is. Om te weten hoeveel ruimte je groep nodig heeft, kun je het volgende als vuistregel gebruiken:
- Per (gecastreerde) beer reken je minstens 1 m2
- Per zeug reken je minstens 0,5 m2
Naast de grondoppervlakte, is het nog belangrijk om te weten dat het verblijf een minimale lengte van 2 meter heeft en een diepte van 80 cm. Dit maakt het mogelijk dat cavia’s nog een lang stuk kunnen rennen en de diepte zorgt ervoor dat cavia’s elkaar van een afstand kunnen passeren. Maar let op: 200 x 80 cm is géén 2 vierkante meter! Het berekenen van het grondoppervlakte doe je zo:
lengte x breedte = oppervlakte

Een aantal voorbeelden:
2 meter x 1 meter = 2 vierkante meter
2,5 meter x 0,8 meter = 2 vierkante meter
3 meter x 2 meter = 6 vierkante meter
enzovoorts

Cavia’s worden doorgaans binnen gehuisvest, maar je kunt cavia’s ook buiten houden. Het buiten houden vereist echter wel wat extra aandacht en aanpassingen, veel meer dan wanneer je je cavia’s binnen wilt houden. Voor cavia’s die het hele jaar buiten gehouden worden, zijn er andere eisen:

• Er is een minimale oppervlakte van 4 vierkante meter nodig
• De groep bestaat uit minstens 4 cavia’s (dit is een noodzaak, zodat de cavia’s de binnenruimte sneller kunnen opwarmen a.d.h.v. hun lichaamstemperatuur)
• Het gehele verblijf en de schuilplekken zijn aangepast aan alle weersomstandigheden: sneeuw, regen, wind en kou
• Houd ook rekening met roofdieren: zorg dat het verblijf aan alle kanten is beveiligd!

Meer informatie over specifieke onderwerpen vind je onder het kopje ‘huisvesting’, bijvoorbeeld over binnenhuisvesting, buitenhuisvesting, inrichting, bodembedekking, enzovoorts.

Cavia’s zijn echte graseters. En aangezien hooi gedroogd gras is, lijkt dit de ideale voeding te zijn voor cavia’s. Je ziet het vaak ook dat het dieet voor 80% uit hooi zou moeten bestaan. Maar als je verder kijkt naar wat hooi nu precies is en hoe erg dit verschilt met gras, lijkt dit helemaal niet zo’n beste voedingskeuze te zijn.

Het lijkt heel simpel, want hooi is gewoon gedroogd gras, dus hoezo is dat niet hetzelfde als vers gras? Maar om dit te begrijpen, is het belangrijk te beseffen dat hooi niet van nature gedroogd is maar door het menselijk handelen is gemaakt. Grassen groeien, bloeien en aan het eind van hun ‘stadia’ drogen ze uit. Dit verloopt via een natuurlijk proces. Hooi echter, verloopt via een ander, meer kunstmatig proces. Velden worden ingezaaid met specifieke graszaden en vervolgens op een specifiek tijdstip gemaaid. Na het maaien ligt het nog een aantal dagen te drogen en wordt het daarna nog een tijd opgeslagen. De reden dat hooi beter niet wordt gezien als hoofdvoer is, onder andere, door het volgende:

• Het vochtgehalte
  

Hooi is vrij droog en bevat nog maar 8-10% vocht, terwijl grassen uit 75-90% vocht bestaan. De hoeveelheid vocht is noodzakelijk om de spijsvertering gezond te houden en vooral ook om blaas- en nierstenen te voorkomen. Bij gebrek aan vocht kan het calcium niet goed worden ‘uitgespoeld’ en gaat het ophopen in de blaas. Cavia’s zijn van nature gewend om zo veel vocht via voeding binnen te krijgen en zullen uit zichzelf niet voldoende bij drinken om tekorten aan te vullen. Door hooi als hoofdvoer aan te bieden, lopen je cavia’s het risico op een soort uitdroging en ontwikkeling van verschillende gezondheidskwalen.

• De structuur
  

Vers gras heeft een andere structuur dan hooi. Door het drogingsproces worden de sprieten veel taaier en harder ten opzichte van vers gras. Hierdoor moeten cavia’s 2x langer malen (kauwen) op hooi dan op gras, met als gevolg dat de kiezen langdurig en onjuist worden belast. Deze verkeerde belasting beschadigt de kieswortels en kan uiteindelijk leiden tot ontstekingen en kiesabcessen. Ook leidt (overmatig) hooi eten tot een verhoogd risico op ontwikkeling van parodontitis (tandvleesontsteking).

• Nutriënten
  

Tijdens het drogingsproces van hooi gaan ook vele voedingsstoffen verloren. Hooi wordt vaak voor lange tijd opgeslagen en in deze tijd gaan steeds, beetje bij beetje, meer voedingsstoffen verloren. Als cavia’s grotendeels gevoerd worden met hooi, betekent dit dat ze vroeg of laat tekorten oplopen. Brokken of ander droogvoer vullen dit onvoldoende aan, omdat deze maar een beperkt aantal voedingsstoffen bevatten. Daarnaast voeden cavia’s zich niet enkel met grassen, maar ook met wilde kruiden, takken en bladeren die op hun beurt ook een diversiteit aan voedingsstoffen bevatten. De meeste hooisoorten bevatten enkel grassen en nauwelijks (nog) wilde kruiden. Kruiden drogen ook anders dan hooi, ze worden broos en verpulveren daardoor gemakkelijk.

• Natuurlijk gedrag: foerageren
  

Cavia’s spenderen hun tijd vooral met foerageren (dat is het zoeken naar voedsel). Dit doen ze het liefst met voeding die zo dicht mogelijk bij hun natuurlijk dieet ligt. Door het verwerkingsproces van hooi, verandert de structuur en de geur en verliest het nutriënten waardoor cavia’s niet meer zo goed kunnen foerageren.

Cavia’s zijn echte graseters en als je de mogelijkheid hebt om vers gras aan te bieden, heeft dat zeker de voorkeur! Maar omdat dat niet voor iedereen mogelijk is, kun je bladgroenten als alternatief aanbieden als verse voeding. Dat betekent wel dat ze dus geen vers gras hebben en dan biedt hooi een goede uitkomst: zo kunnen ze via de bladgroenten de nutriënten en vocht binnen krijgen die ze nodig hebben en hooi vult het ‘grasgedeelte’ aan. In de winter, als je cavia’s permanent buiten wonen, speelt hooi nog een extra rol. Als het vriest kunnen bladgroenten kapot vriezen en is het niet meer eetbaar. Hooi blijft wel goed en zorgt op die manier toch voor dat er een constante voervoorziening aanwezig is. Dit is natuurlijk wel een tijdelijke situatie want het vriest niet het hele jaar door.

Hooi wordt veelal gezien als het belangrijkste voer voor konijnen, het bevat namelijk veel ruwe vezels en is belangrijk voor de spijsvertering en de slijtage van het gebit. Maar liefst 80% van het konijnendieet zou uit hooi moeten bestaan. Daarnaast is hooi makkelijk te verkrijgen en lang houdbaar. Als je dit zo leest, dan moet hooi wel belangrijk zijn voor konijnen. Toch zie ik vele berichten van konijneneigenaren met ‘help, mijn konijn eet niet of nauwelijks hooi!’. Er zijn allerlei trucjes en adviezen om konijnen voldoende hooi te laten eten. Dat is vreemd, want waarom zouden ze hooi laten staan als dit juist zo goed en gezond is voor ze?

Als je kijkt naar het natuurlijk dieet van konijnen, dan bestaat dit vooral uit verse wilde grassen, kruiden, takken en bladeren. Ze eten dus heel divers en vochtrijke voeding. Kijk je naar hooi, is dat van een hele andere orde. Hooi bestaat uit gedroogde grassen en bevat nog maar heel weinig vocht (8-10%). Konijnen hebben juist vochtrijke voeding nodig voor hun spijsvertering. Konijnen die te weinig vocht binnen krijgen, lopen namelijk het risico op het ontwikkelen van onder andere nier- of blaasstenen en blaasgruis.

De structuur van hooi is ook anders dan van vers gras. Een hooispriet is een stuk taaier, waardoor konijnen er veel langer op moeten kauwen en malen. Dit betekent dat het gebit (met name de kiezen) veel zwaarder wordt belast en dit kan leiden tot gebitsproblemen zoals kaakwortelontstekingen, abcessen, enzovoorts. Ook leidt het (overmatig) eten van hooi tot een verhoogd risico op ontwikkeling van parodontitis (tandvleesontsteking).

Tijdens het drogingsproces van hooi gaan ook veel voedingsstoffen verloren en hoe langer het hooi opgeslagen ligt, hoe meer voedingsstoffen verloren gaan. Als konijnen grotendeels gevoerd worden met hooi, betekent dit dat ze enorm veel hooi zouden moeten eten om aan hun voedingsbehoefte te kunnen voldoen.

Een andere reden waarom hooi geen hoofdvoeding is, heeft te maken met het natuurlijk gedrag van konijnen. Konijnen zijn een groot deel van hun tijd bezig met foerageren (zoeken naar voedsel). Dit is een uiterst belangrijke bezigheid voor ze. Het eten van hooi bevredigt deze behoefte onvoldoende, wat leidt tot frustratie en stress.

Hooi kun je wel prima aanbieden als aanvulling, zolang je konijnen veel vers voer aangeboden krijgen in de vorm van bladgroenten of weide. Konijnen zullen dan naar behoefte het hooi eten. Als ze weide aangeboden krijgen, zul je merken dat zij nauwelijks nog hooi kunnen eten. In de winter is het vooral handig om (weide) hooi aan te bieden, omdat bepaalde bladgroenten dan gemakkelijk kapot vriezen. Dan is het van belang hooi te geven, zodat de konijnen ten alle tijden iets kunnen eten. Ook kan hooi gegeven worden wanneer een konijn nog geen groenvoer gewend is. Groenvoer moet altijd opgebouwd worden en zal in het begin nog niet in onbeperkte hoeveelheid aanwezig zijn, maar een konijn moet wel altijd iets kunnen eten. Tijdens de opbouw van groenvoer is hooi de veiligste optie.