Om gerbils in hun natuurlijke behoeften te voorzien, is er een aantal eisen waar aan het verblijf moet voldoen. Deze minimale eisen zijn gebaseerd op het natuurlijke gedrag van wilde gerbils.
NB. Deze eisen zijn het minimale wat je moet aanbieden. Het kan voorkomen dat je gerbils meer nodig hebben. Houd daarom altijd het gedrag van je gerbils in de gaten. Als blijkt dat je gerbils meer nodig hebben, biedt dan ook meer aan. Het beste is om altijd ruim boven de minimale eisen te zitten. 

​Gerbils graven allerlei tunnels en maken diverse kamers. Dit stelsel van tunnels en kamers noemen we een 'burcht'. Om dit mogelijk te maken, biedt je je gerbils graafbare bodembedekking aan in de juiste hoogte. Biedt minimaal 30 cm graafbare bodembedekking aan, zodat je gerbils hun eigen burcht kunnen maken. Hoe meer hoogte bodembedekking, hoe beter! Graafbare bodembedekking is bijvoorbeeld ontstoft zaagsel (allspan of plospan), katoen of carefresh. Hennepvezel kan ook gebruikt worden, maar moet wel goed gemengd worden met een andere bodembedekking. 

​Plateaus zijn handig om te gebruiken, want hier kun je items op plaatsen zoals een loopwiel, zandbak, schuilplekken, huisjes, bruggen, bakje met water, enzovoorts. De plateaus moeten beveiligd zijn, dat houdt in dat deze allemaal op pootjes staan. Zo voorkom je dat spullen inzakken en kunnen je gerbils overal veilig graven.

​Een voer- of waterbak kun je op een plateau plaatsen. Zo blijft een waterbakje schoon en zo veel mogelijk vrij van bodembedekking of ander afval. Het gebruik van een drinkflesje wordt afgeraden omdat gerbils zeer veel moeite moeten doen om er een druppel water uit te krijgen. Een bakje water zorgt voor een natuurlijke drinkhouding. 
Voer kun je deels rondstrooien om het foerageren te stimuleren en deels in een voerbak aanbieden, zodat gerbils alle (kleine) zaden kunnen vinden.

Gerbils hebben een loopwiel nodig om hun energie kwijt te kunnen. Het loopwiel moet de juiste diameter hebben, om te voorkomen dat gerbils met gebogen rug gaan lopen. De minimale diameter is 33 cm. Kun je een groter wiel aanbieden, dan is dat aan te raden. Het loopwiel moet verder voldoen aan de veiligheidseisen. 

​Chinchillazand wordt door gerbils gebruikt om hun vacht te reinigen en het hoort bij de basisuitrusting. De zandbak is minimaal 25 x 25 cm met minimaal 10 cm chinchillazand. Zorg dat deze op een plateau staat of op een andere vorm van 'fundering', om inzakkingen te voorkomen. 

​In het verblijf moet minimaal 1 basishuis staan. Deze is minimaal 15 x 15 x 10 cm. Daarnaast kun je andere schuilplekken aanbieden zoals huisjes van (geschikt) hout of keramiek, kurktunnels, wilgenbruggen, takken (zoals wijnranken of takken van andere geschikte bomen), enzovoorts. De openingen van de huisjes en schuilplekken moeten een minimale diameter hebben van 5 cm. 

Zelf knutselen voor je hamster is ontzettend leuk om te doen! In deze blog leg ik uit welke materialen je kunt gebruiken. 

​Houten platen worden gebruikt om zelf plateau's, renbanen, meerkamerhuizen (mkh's) of schuilplekken van te maken. In de bouwmarkten kun je allerlei houten platen vinden - maar lang niet alle zijn geschikt om te gebruiken in een hamsterverblijf. Populier multiplex is erg geschikt en vrijwel in elke bouwmarkt in verschillende diktes te verkrijgen. Ander geschikt hout is bijvoorbeeld, peer, berk, appel of els, maar deze soorten zul je niet zo snel in een bouwmarkt tegenkomen. Platen gemaakt van naaldhout (vurenhout, grenen, e.d.) zijn niet geschikt omdat daar ook na jaren nog hars uit kan treden, wat de wangzakken van de hamster van binnen kan verkleven, mocht hij er van 'proberen'.

De meeste bouwmarkten bieden een (gratis) zaagservice aan: heel handig! Zeker als je zelf geen klusmateriaal in huis hebt, dan kun je je plaatmateriaal makkelijk op maat laten zagen bij de bouwmarkt. 

Onder renbanen, plateau's en mkh's dienen pootjes te worden geplaatst, zodat ze niet verzakken en je hamster eventueel verwonden kunnen, indien deze besluit er vlak onder een gang te graven. In bouwmarkten kun je rondstaven en vierkante latjes van beukenhout vinden. Deze zijn met een verstekbak en houtzaagje makkelijk zelf netjes op de juiste lengte te zagen. Let er wel op staven van minimaal 2cm doorsnede, of latjes van 2cmx2cm te nemen, zodat ze niet gelijk door zijn, mocht je hamster er aan gaan knagen.

Deuvels/houten pluggen, zijn kleine staafjes of plaatjes hout, die vaak bij houten meubels naast schroeven gebruikt worden om de verschillende delen met elkaar te verbinden. Met de staafjes en wat lijm  laten zich makkelijk leuke trappetjes, bruggetjes en omranding/hekjes voor zelfgemaakte zandbadjes, renbanen en plateau's maken. Ook kun je schuilplekjes en een zogenaamde 'watchbox' (gedeeltelijk) met ronde deuvels/houten pluggen gestalten. Er zijn zelfs mensen die de wanden van hun meerkamerhuis geheel uit deuvels/pluggen bouwen!

Deuvels/houten pluggen zijn er in allerlei diktes en lengtes. Let er wel goed op dat je deuvels/ houten pluggen koopt die gemaakt zijn van beukenhout of een ander hardhout en niet uit naaldhout, dan weet je zeker dat ze veilig zijn om te gebruiken.

​Aangezien spijkers en schroeven scherpe punten hebben en het altijd kan zijn dat je hamster eens wil weten hoe z'n inrichting smaakt, is het aan te raden je zelfgemaakte inrichting in elkaar te lijmen, in plaats van te schroeven of spijkeren. Zo loop je niet het risico dat je hamster zich aan de punt van een spijker of schroef bezeert als hij aan het hout gaat knagen.
Veel lijm bevat echter giftige stoffen. Alleen houtlijm met de code D2 kun je veilig voor je hamsterbouwsels gebruiken. Haal wel altijd de overtollige lijm gelijk weg en laat de lijm minimaal 24 uur uitharden, voor je het in je verblijf zet.

Als je graag wat kleur in je verblijf wilt aanbrengen, kun je je zelfgemaakte (of gekochte) houten schuilplekken, meerkamerhuis, maar eventueel ook renbaan, plateau's en houten looprad in één of meerdere kleuren verven. Dit ziet er niet alleen gezellig uit, maar zorgt er tegelijk voor dat de urine van je hamster niet zo in het hout kan trekken en vlekken achterlaten, als hij er eens op/tegen plast. Als je liever de natuurlijke uitstraling van het hout wilt behouden, kun je ook voor een kleurloze lak kiezen om het hout te beschermen.

Zorg er wel, net als bij de lijm, voor dat je 'ongiftige' verf of lak neemt. Deze voldoet aan een strenge norm en is 'veilig' bevonden om kindermeubels en speelgoed, waar ook nog wel op gesabbeld wordt door baby's en kleine kinderen, mee te verven of lakken. Je kunt deze verf of lak herkennen aan de code  DIN EN 71.3. Aangezien deze verf/lak op waterbasis is, is het wel heel belangrijk alles van minimaal 4 à 5 lagen te voorzien en de lagen zowel tussendoor als na de laatste laag voldoende tijd te geven om goed te drogen (zie hiervoor de gebruiksaanwijzing op de desbetreffende verpakking).

Ook bij het verblijf zelf kun je overigens eventueel voorhanden hout verven of lakken, zodat urine er minder snel in kan trekken en je het hout makkelijk kunt afnemen met een vochtige doek, mocht dat eens nodig zijn. Voor plekken waar regelmatig plasjes op het hout landen, kun je ook kleine tegeltjes of kurk op het hout leggen/plakken. Bijvoorbeeld op renbanen, plateau's en in het toilethoekje in het meerkamerhuis. Indien je hamster regelmatig in z'n houten loopwiel plast, kun je het beste niet alleen het hout verven of lakken, maar ook een strook kurk met een paar puntjes lijm aan de binnenkant bevestigen. Kurk is namelijk van zichzelf al waterafstotend, kan ook met azijnwater worden schoongemaakt en zo'n losse strook laat zich makkelijk vervangen mocht je de kurk eens niet meer schoon krijgen. Voor echt fervente loopwielplassers kun je wellicht zelfs het beste teruggrijpen op een goed plastic loopwiel van b.v. Trixie of Rodipet.

​Keramische huisjes/schuilplekken zien er niet alleen leuk uit, maar zijn ook goed schoon te houden èn bieden je hamster verkoeling op warme dagen. Je kunt keramische huisjes/schuilplekken of ook keramische decoratie natuurlijk in de winkel kopen of online bestellen, maar indien je handig bent met klei ook zelf maken en je verblijf zo van hele eigen en unieke accenten voorzien.

Uiterst geschikt hiervoor is pottenbakkersklei, omdat deze door het bakken op een hele hoge temperatuur letterlijk steenhard en ook waterdicht wordt. Hiervoor heb je wel eens speciale pottenbakkersoven nodig. Heb je die niet, zou je bij een school of instituut waar pottenbakkerscursussen worden aangeboden bij jouw in de buurt kunnen vragen of je jouw kleiwerkjes (evt. tegen betaling) daar zou kunnen bakken.
​
Voorheen werd DAS klei als veilig gezien, maar omdat ervaringen hebben laten zien dat aan de lucht gedroogde klei op den duur vaak vochtig en broos wordt, wordt inmiddels aangeraden alleen klei te gebruiken die op hoge temperatuur gebakken kan worden.

Veel plezier bij het knutselen!

Een tijdje terug heb ik voor het eerst een echte renbaan gemaakt voor mijn roborovski dwerghamstertje Lotje. Ze was zo razend snel en ik dacht: dit zal zij zeker weten goed gebruiken! 

Een renbaan is een lang plateau, waar je hamster echt een sprintje kan trekken zonder beperkt te worden door de bodembedekking of obstakels. Omdat hamsters wel prooidieren zijn en niet van open ruimtes houden, worden er bijvoorbeeld bruggen geplaatst voor extra beschutting. 
​
Een renbaan wordt in principe niet gezien als een basisitem voor een hamsterverblijf, maar zelf adviseer ik wel om deze te plaatsen. Zeker als je een zeer actieve hamster hebt die graag rent, dan is dit een zeer goede aanvulling. Mijn dwerghamstertje Lotje rent er graag overheen en maakt er dagelijks gebruik van. 

Je kan er zelf voor kiezen of de renbaan op dezelfde hoogte als je strooisel staat of net wat hoger. Als je besluit om de renbaan wat hoger te plaatsen, houdt er dan rekening mee dat je deze niet te hoog plaatst (voor dwerghamsters maximaal 10 cm en voor Syrische hamsters maximaal 15 cm). Dit is om te voorkomen dat je hamster te hoog valt en zich kan bezeren. 

Renbanen zijn helaas niet te koop in Nederland. Wil je er toch graag eentje hebben, dan zijn ze eenvoudig zelf te maken! Populieren multiplex is veilig om te gebruiken en te vinden in vrijwel alle bouwmarkten. De meeste bouwmarkten hebben een (gratis) zaagservice. 

Een renbaan hoort wel op een fundering te staan (pootjes), om inzakkingen te voorkomen. Deze kun je eenvoudig zelf maken door stokken van beukenhout op maat te zagen en vast te lijmen met houtlijm D2. Een railing maken kan ook heel eenvoudig met een extra plaat populieren multiplex of met deuvels (van beukenhout). Hieronder vind je diverse voorbeelden van renbanen en de railingen!