​Ondanks dat hamsters kleine dieren zijn, voelen ze een enorme drang tot bewegen: een kleine kooi, hoe groot deze ook lijkt in vergelijking met de hamster, beperkt ze enorm en heeft gevolgen voor hun welzijn. Elk dier heeft namelijk bepaalde basisbehoeften en bepaald ‘natuurlijk gedrag’ dat ze willen uiten – niet eens willen, maar zelfs moeten uiten. Als ze dat niet kunnen, levert dat stress en frustratie op en dát heeft altijd gevolgen voor hun mentale en lichamelijke gezondheid. 

​Als je eens wat dierenwinkels bezoekt, dan zie je al snel dat de meeste hamsterkooien relatief klein en allemaal wel vergelijkbaar zijn. Ze zijn vaak niet groter dan een A4’tje. Daar past dan net een (te klein…) loopwiel, een huisje en een voerbakje in – en dat is het wel. Als je daar een hamster in gaat houden, dan weet je zeker dat je hamster een ongelukkig bestaan zal leiden. Zulke kooien zijn niet gemaakt om de hamster te dienen, maar om de mens te dienen. Vele van zulke kooien stammen nog uit een tijd waarin knaagdieren gebruikt werden voor menselijke doeleinden (denk aan dierproeven), de kooien moesten relatief makkelijk schoon te maken zijn, makkelijk te hanteren en de knaagdieren moeten goed te zien zijn. Oftewel: er is géén rekening gehouden met wat het dier, in dit geval de hamster, nou nodig heeft. Zelfs vandaag de dag, zien we nog steeds dit soort kooien en worden veel hamsters nog op deze manier gehouden. 

​Er zijn verschillende soorten hamsters die elk uit een andere streek of gebied komen – maar in grote lijnen leven ze wel hetzelfde. Hamsters zijn nachtdieren, dit betekent dat zij overdag rusten en in de nacht actief worden. ’s Nachts gaan ze op zoek naar voedsel, dat heet foerageren. Tijdens het foerageren leggen hamsters meerdere kilometers af en het voedsel wat ze tegen komen, bewaren ze in hun wangzakken. Het voedsel wat ze hebben gevonden, bewaren ze vervolgens in één van hun ‘kamers’ in de burcht. De burcht kun je zien als het huis van de hamster: het is een ondergronds tunnelsysteem waarbij kamers met elkaar zijn verbonden. Elke kamer heeft een functie. Hamsters leggen een voedselvoorraad aan voor de winter en hebben dus een speciale kamer waar ze al hun voedsel bewaren (zoals wij een voorraad kast hebben).

We weten dus dit:
- Hamsters bewegen veel omdat ze ’s nachts willen foerageren en lange afstanden afleggen
- Hamsters leven ondergronds in een burcht die best wel groot is
​
Hoeveel van dit gedrag kunnen hamsters precies uitvoeren in een standaard hamsterkooi? Een kooi biedt amper de mogelijkheid tot het maken van een burcht. Een huisje kan een burcht bijvoorbeeld al niet vervangen, want zo’n burcht zit +/- 60 cm diep in de grond en kan meterslang zijn (er zijn zelfs burchten gemeten van 9 meter lang!). Dan hebben we nog het foerageren: als voer al in een bakje wordt aangeboden, in plaats van wordt rondgestrooid, wordt de mogelijkheid tot foerageren zwaar beperkt. Het loopwiel is de vervanging voor het vele bewegen, maar ook dan zie je dat een loopwiel vaak erg klein is in diameter waardoor hamsters niet prettig kunnen rennen – bovendien is een loopwiel relatief saai. Bedenk het zelf maar: hardlopen is leuker als je dit in een bos kan doen dan op een loopband, toch? 

​Wil je graag dat je hamster zich fijn en prettig voelt, dan is het van belang dat je hamster ook werkelijk zijn natuurlijk gedrag kan uiten. Het niet kunnen uiten van dit gedrag, leidt tot frustratie en stress (denk aan knagen aan tralies, klimmen, verveling, enzovoorts) en langdurige stress heeft altijd een negatief effect op de mentale en lichamelijke gezondheid.
Gelukkig is het wel mogelijk om je hamster in zijn behoeften te voorzien. In o.a. Duitsland en Oostenrijk zijn ze al jaren bezig met het ‘finetunen’ van de huisvesting van hamsters en hier kunnen we veel van leren. We zien daar o.a. dat de minimale afmetingen een stuk groter zijn en de inrichting veel meer is aangepast op het natuurlijk gedrag van hamsters. De ervaring is ook dat zo’n manier van inrichten het welzijn daadwerkelijk verbeterd en gedrag zoals frustratie en stress afneemt of zelfs verdwijnt. In het kort komt het hierop neer:

• De minimale afmetingen zijn 100x50 cm (5000 cm2) voor dwerghamsters en 120x50 (6000 cm2) voor Syrische hamsters. Het is wel van belang te kiezen voor een verblijf dat ruim boven het minimum zit, omdat hamsters vaak toch veel meer ruimte vereisen dan het minimale!
• De bodembedekking bestaat uit graafbare bodembedekking die tunnels intact houdt
• Het is van belang dat over het gehele oppervlakte minstens 20 cm graafbare bodembedekking wordt aangeboden
• De inrichting bestaat uit beschutting, looppaden, een meerkamerhuis, een ruim loopwiel, enzovoorts
• Voeding bestaat uit een natuurlijke voermix die rond wordt gestrooid om het foerageren te stimuleren

Onder het kopje ‘hamsters -> huisvesting’ vind je veel meer informatie over huisvesting voor hamsters waarbij rekening is gehouden met natuurlijk gedrag.

Het voeren van ‘droogvoer’, ofwel brokken, pellets of biks, wordt veelvuldig gedaan. Het wordt geadviseerd omdat het alle voedingsstoffen bevat en voorkomt dat je cavia’s een tekort zouden oplopen. Er is een enorme verscheidenheid aan merken en soorten te vinden: voor jonge cavia’s, voor oude cavia’s, voor cavia’s met bepaalde ziekten, enzovoorts. Wat maar weinig mensen weten, is dat droogvoer niet zo gezond is voor cavia’s. Het doet eigenlijk meer kwaad dan goed. 

Met droogvoer worden in principe van die harde staafjes of korrels bedoeld, die ook wel brokken, pellets of biks genoemd worden. Soms zitten er ook nog dingen als vlokken, maïs en zaden bij, dan wordt het ‘gemengd voer’ genoemd.

Dit droogvoer komt oorspronkelijk uit de vleesindustrie en is ooit ontwikkeld om b.v. vleeskonijnen zo snel en zo goedkoop mogelijk het ideale slachtgewicht te laten bereiken. Kortom: letterlijk om ze zo snel mogelijk vet te mesten. Vandaar dat dit droogvoer alleen is onderzocht op eventuele negatieve effecten die op korte termijn op (kunnen) treden. Of een vleeskonijn na 1 jaar of langer eventuele gebitsproblemen krijgt of problemen met zijn spijsvertering, is voor de vleesindustrie geheel irrelevant, aangezien deze dieren allang daarvoor geslacht zijn.

De enige reden dat dit voer uiteindelijk ook bij de huisdieren, zoals cavia’s, terecht is gekomen, is omdat het heel lang goed blijft, zelfs buiten de koelkast, je als eigenaar je er niet zelf in hoeft te verdiepen wat je huisdier nu precies nodig heeft qua voeding en daar bovenop is het ook nog eens lekker goedkoop in vergelijking met vers voer. Zo winnen uiteindelijk wel de fabrikanten, winkeliers en cavia-eigenaren, maar dus niet de dieren zelf. 

Cavia’s hebben namelijk een speciale spijsvertering die een bepaalde voeding vereist. Wijk je daar vanaf, gaan er op kortere of langere termijn (ernstige) problemen ontstaan in o.a. de spijsvertering, bij het gebit en urinewegstelsel. Dit komt doordat het standaard droogvoer uit niets anders dan afvalproducten van de levensmiddelenindustrie (zoals schillen, schrot en pulp) en goedkope vulstoffen (rijst en graan b.v.) bestaat. Graanvrije varianten gebruiken vaak luzerne of soja. Deze afvalproducten en vulstoffen worden niet gekozen op basis van hun voedingswaarde (want die hebben ze namelijk niet), maar puur op de prijs: alles moet zo goedkoop mogelijk aangekocht kunnen worden, zodat het profijt uiteindelijk zo groot mogelijk is. De gebruikte vulstoffen zijn bovendien vaak ook erg energierijk en komen over het algemeen helemaal niet of nauwelijks voor op het natuurlijke dieet van cavia’s. 

Om het droogvoer in de uiteindelijke vorm te krijgen en te houden, worden alle ingrediënten vermaalt tot een soort pulp en op hoge temperaturen verhit, zodat er een poeder overblijft. Door de extreem hoge temperaturen verdwijnen ook de eventuele nog aanwezige natuurlijke voedingsstoffen. Vervolgens worden de meest basale vitaminen en mineralen voor het dier waar het voer voor bedoeld is weer toegevoegd, maar dan wel de synthetische vorm ervan en niet de natuurlijke. Aangezien planten echter veel meer stoffen bevatten dan enkel bepaalde vitaminen en mineralen (zoals hulpstoffen en fytonutriënten die het lichaam helpen de waardevolle vitaminen en mineralen optimaal op te nemen en te verwerken), worden de synthetische vitaminen en mineralen in sterke overdosis toegevoegd om te zorgen dat het lichaam toch voldoende van op kan nemen en verwerken. Wat niet wordt opgenomen en verwerkt door het lichaam, wordt vaak wel weer uitgescheiden, maar niet altijd: in dat geval kunnen organen op de lange duur zelfs beschadigd raken door de jarenlange overdosering van synthetische vitaminen en mineralen (een chronisch teveel aan (synthetische) vitamine C kan zo op den duur b.v. de nieren beschadigen). Meer informatie over synthetische voedingsstoffen vs. natuurlijke voedingsstoffen, kun je hier nalezen:
- https://www.kaninchenwiese.de/ernaehrung/grundlagen/zwischen-mangel-und-ueberfluss/

Het gebit van de cavia groeit constant door, het is daarom van belang dat er een goede balans is tussen groei en slijtage, maar ook nog de juiste vorm van slijtage. Deze juiste slijtage vindt plaats wanneer zacht, bladachtig plantenmateriaal ‘versneden’ wordt door middel van horizontale kauwbewegingen, waardoor de tanden langs elkaar schuren en de kiezen over elkaar heen. Op het moment dat een cavia een brokje of pellet wil gaan eten, moet het eerst een verticale kauwbeweging maken om het te pletten/kraken. Door de verticale kauwbeweging komt er een enorme druk te staan op de kiezen en met name op de kieswortels. Het kaakbot is relatief zacht, waardoor kiezen flexibel in het kaakbot zit. Wanneer er te veel druk ontstaat op de kiezen - zoals dus het geval is bij het kraken van standaard droogvoer - worden in feite de kiezen steeds verder het kaakbot ingeduwd. Het gevolg is dat de kieswortels beschadigt raken en gaan irriteren, wat uiteindelijk kan leiden tot ontstekingen en abcessen. Na het kraken, vallen brokjes/pellets door het contact met het speeksel al snel uit elkaar, waardoor ze al veel sneller in de maag belanden dan b.v. grassen en hooi. Dit kan ook voor problemen zorgen, omdat de groei van het caviagebit immers juist afgesteld is op veel en lang kauwen. Zo verstoren brokjes e.d. dus tevens de balans tussen groei en slijtage, met alle mogelijke gevolgen van dien.

​De spijsvertering van cavia’s is vooral gespecialiseerd in het verteren van zacht plantmateriaal. Ze hebben een relatief grote blinde darm en deze speelt dan ook een zeer belangrijke rol in de spijsvertering. De blinde darm maakt het mogelijk om voedingsstoffen uit celwanden te halen, waardoor cavia’s veel beter in staat zijn dan veel andere dieren om vrijwel alle voedingsstoffen uit planten te halen. De juiste verhouding aan voedingsstoffen is van levensbelang, anders tast dit de darmflora aan in de blinde darm. Droogvoer bestaat overwegend uit ingrediënten die niet thuis horen in de blinde darm. Hierdoor raakt de gehele darmflora in de blinde darm verstoord, waardoor allerlei problemen ontstaan zoals gasvorming, verstopping, diarree, plakpoep, ontstekingen, enzovoorts.

​Cavia’s hebben een speciaal calciummetabolisme. Zo nemen ze alle calcium op wat via voeding binnenkomt. Normaal gesproken eten cavia’s een vochtrijk dieet, waardoor calcium gemakkelijk via de blaas wordt uitgespoeld. Planten bestaan voor ongeveer 80% uit vocht terwijl droogvoer maar uit ongeveer 10% vocht bestaat. Hierdoor komt er onvoldoende vocht binnen om overtollig calcium uit te laten spoelen en is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van blaasgruis en -stenen. 

​Er wordt vaak gekozen voor een ‘alles-in-één’ droogvoer (dus enkel brokjes, pellets of biks) om selectief eten te voorkomen. Bij gemengd voer, met ook natuurlijke ingrediënten zoals vlokken en zaden, bestaat natuurlijk de kans dat een cavia enkel ‘de lekkere delen’ eruit snoept en de rest laat liggen, waardoor er dan op den duur tekorten kunnen ontstaan doordat de variatie in gemengd voer maar zeer beperkt is. Het wegnemen van selecteren van voedsel sluit echter niet aan op het natuurlijk gedrag van cavia’s. In het wild spenderen ze veel tijd aan foerageren (dus aan het zoeken naar voedsel). Dit is belangrijk, want nieuw voedsel helpt het reeds in de spijsvertering aanwezige voedsel verder te duwen. Door het foerageren, nemen cavia’s regelmatig kleine hoeveelheden voedsel op, waardoor de spijsvertering op gang wordt gehouden. Ook is foerageren één van de belangrijkste, natuurlijke tijdsbesteding voor cavia’s. Valt dit weg, kunnen ze gefrustreerd raken en zich gaan vervelen.

Het voeren van ‘droogvoer’, ofwel brokken, pellets of biks, wordt veelvuldig gedaan. Het wordt geadviseerd omdat het alle voedingsstoffen bevat en voorkomt dat je konijnen een tekort zouden oplopen. Er is een enorme verscheidenheid aan merken en soorten te vinden: voor jonge konijnen, voor oude konijnen, voor konijnen met bepaalde ziekten, enzovoorts. Wat maar weinig mensen weten, is dat droogvoer niet zo gezond is voor konijnen. Het doet eigenlijk meer kwaad dan goed. 

Met droogvoer worden in principe van die harde staafjes of korrels bedoeld, die ook wel brokken, pellets of biks genoemd worden. Soms zitten er ook nog dingen als vlokken, maïs en zaden bij, dan wordt het ‘gemengd voer’ genoemd.

Dit droogvoer komt oorspronkelijk uit de vleesindustrie en is ooit ontwikkeld om vleeskonijnen zo snel en zo goedkoop mogelijk het ideale slachtgewicht te laten bereiken. Kortom: letterlijk om ze zo snel mogelijk vet te mesten. Vandaar dat dit droogvoer alleen is onderzocht op eventuele negatieve effecten die op korte termijn op (kunnen) treden. Of een vleeskonijn na 1 jaar of langer eventuele gebitsproblemen krijgt of problemen met zijn spijsvertering, is voor de vleesindustrie geheel irrelevant, aangezien deze dieren allang daarvoor geslacht zijn.

De enige reden dat dit voer uiteindelijk ook bij de huiskonijnen en andere huisdieren terecht is gekomen, is omdat het heel lang goed blijft, zelfs buiten de koelkast, je als eigenaar je er niet zelf in hoeft te verdiepen wat je huisdier nu precies nodig heeft qua voeding en daar bovenop is het ook nog eens lekker goedkoop in vergelijking met vers voer. Zo winnen uiteindelijk wel de fabrikanten, winkeliers en konijnenhouders, maar dus niet de dieren zelf. 

Konijnen hebben namelijk een speciale spijsvertering die een bepaalde voeding vereist. Wijk je daar vanaf, gaan er op kortere of langere termijn (ernstige) problemen ontstaan in o.a. de spijsvertering, bij het gebit en urinewegstelsel. Dit komt doordat het standaard droogvoer uit niets anders dan afvalproducten van de levensmiddelenindustrie (zoals schillen, schrot en pulp) en goedkope vulstoffen (rijst en graan b.v.) bestaat. Graanvrije varianten gebruiken vaak luzerne of soja. Deze afvalproducten en vulstoffen worden niet gekozen op basis van hun voedingswaarde (want die hebben ze namelijk niet), maar puur op de prijs: alles moet zo goedkoop mogelijk aangekocht kunnen worden, zodat het profijt uiteindelijk zo groot mogelijk is. De gebruikte vulstoffen zijn bovendien vaak ook erg energierijk en komen over het algemeen helemaal niet of nauwelijks voor op het natuurlijke dieet van konijnen.

Om het droogvoer in de uiteindelijke vorm te krijgen en te houden, worden alle ingrediënten vermaalt tot een soort pulp en op hoge temperaturen verhit, zodat er een poeder overblijft. Door de extreem hoge temperaturen verdwijnen ook de eventuele nog aanwezige natuurlijke voedingsstoffen. Vervolgens worden de meest basale vitaminen en mineralen voor het dier waar het voer voor bedoeld is weer toegevoegd, maar dan wel de synthetische vorm ervan en niet de natuurlijke. Aangezien planten echter veel meer stoffen bevatten dan enkel bepaalde vitaminen en mineralen (zoals hulpstoffen en fytonutriënten die het lichaam helpen de waardevolle vitaminen en mineralen optimaal op te nemen en te verwerken), worden de synthetische vitaminen en mineralen in sterke overdosis toegevoegd om te zorgen dat het lichaam toch voldoende van op kan nemen en verwerken. Wat niet wordt opgenomen en verwerkt door het lichaam, wordt vaak wel weer uitgescheiden, maar niet altijd: in dat geval kunnen organen op de lange duur zelfs beschadigd raken door de jarenlange overdosering van synthetische vitaminen en mineralen (een chronisch teveel aan (synthetische) vitamine C kan zo op den duur b.v. de nieren beschadigen). Meer informatie over synthetische voedingsstoffen vs. natuurlijke voedingsstoffen, kun je hier nalezen:
https://www.kaninchenwiese.de/ernaehrung/grundlagen/zwischen-mangel-und-ueberfluss/

Het gebit van het konijn groeit constant door, het is daarom van belang dat er een goede balans is tussen groei en slijtage, maar ook nog de juiste vorm van slijtage. Deze juiste slijtage vindt plaats wanneer zacht, bladachtig plantenmateriaal ‘versneden’ wordt door middel van horizontale kauwbewegingen, waardoor de tanden langs elkaar schuren en de kiezen over elkaar heen. Op het moment dat een konijn een brokje of pellet wil gaan eten, moet het eerst een verticale kauwbeweging maken om het te pletten/kraken. Door de verticale kauwbeweging komt er een enorme druk te staan op de kiezen en met name op de kieswortels. Het kaakbot is relatief zacht, waardoor kiezen flexibel in het kaakbot zit. Wanneer er te veel druk ontstaat op de kiezen - zoals dus het geval is bij het kraken van standaard droogvoer - worden in feite de kiezen steeds verder het kaakbot ingeduwd. Het gevolg is dat de kieswortels beschadigt raken en gaan irriteren, wat uiteindelijk kan leiden tot ontstekingen en abcessen. Na het kraken, vallen brokjes/pellets door het contact met het speeksel al snel uit elkaar, waardoor ze al veel sneller in de maag belanden dan b.v. grassen en hooi. Dit kan ook voor problemen zorgen, omdat de groei van het konijnengebit immers juist afgesteld is op veel en lang kauwen. Zo verstoren brokjes e.d. dus tevens de balans tussen groei en slijtage, met alle mogelijke gevolgen van dien.

​De spijsvertering van konijnen is vooral gespecialiseerd in het verteren van zacht plantmateriaal. Ze hebben een relatief grote blinde darm en deze speelt dan ook een zeer belangrijke rol in de spijsvertering. De blinde darm maakt het mogelijk om voedingsstoffen uit celwanden te halen, waardoor konijnen veel beter in staat zijn dan veel andere dieren om vrijwel alle voedingsstoffen uit planten te halen. De juiste verhouding aan voedingsstoffen is van levensbelang, anders tast dit de darmflora aan in de blinde darm. Droogvoer bestaat overwegend uit ingrediënten die niet thuis horen in de blinde darm. Hierdoor raakt de gehele darmflora in de blinde darm verstoord, waardoor allerlei problemen ontstaan zoals gasvorming, verstopping, diarree, plakpoep, ontstekingen, enzovoorts.

​Konijnen hebben een speciaal calciummetabolisme. Zo nemen ze alle calcium op wat via voeding binnenkomt. Normaal gesproken eten konijnen een vochtrijk dieet, waardoor calcium gemakkelijk via de blaas wordt uitgespoeld. Planten bestaan voor ongeveer 80% uit vocht terwijl droogvoer maar uit 10% vocht bestaat. Hierdoor komt er onvoldoende vocht binnen om overtollig calcium uit te laten spoelen en is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van blaasgruis en -stenen. 

​Er wordt vaak gekozen voor een ‘alles-in-één’ droogvoer (dus enkel brokjes, pellets of biks) om selectief eten te voorkomen. Bij gemengd voer, met ook natuurlijke ingrediënten zoals vlokken en zaden, bestaat natuurlijk de kans dat een konijn enkel ‘de lekkere delen’ eruit snoept en de rest laat liggen, waardoor er dan op den duur tekorten kunnen ontstaan doordat de variatie in gemengd voer maar zeer beperkt is. Het wegnemen van selecteren van voedsel sluit echter niet aan op het natuurlijk gedrag van konijnen. In het wild spenderen ze veel tijd aan foerageren (dus aan het zoeken naar voedsel). Dit is belangrijk, want nieuw voedsel helpt het reeds in de spijsvertering aanwezige voedsel verder te duwen. Door het foerageren, nemen konijnen regelmatig kleine hoeveelheden voedsel op, waardoor de spijsvertering op gang wordt gehouden. Ook is foerageren één van de belangrijkste, natuurlijke tijdsbesteding voor konijnen. Valt dit weg, kunnen ze gefrustreerd raken en zich gaan vervelen.