Hamsters - Gevolgen van een te kleine kooi

​Ondanks dat hamsters kleine dieren zijn, voelen ze een enorme drang tot bewegen: een kleine kooi, hoe groot deze ook lijkt in vergelijking met de hamster, beperkt ze enorm en heeft gevolgen voor hun welzijn. Elk dier heeft namelijk bepaalde basisbehoeften en bepaald ‘natuurlijk gedrag’ dat ze willen uiten – niet eens willen, maar zelfs moeten uiten. Als ze dat niet kunnen, levert dat stress en frustratie op en dát heeft altijd gevolgen voor hun mentale en lichamelijke gezondheid. 

De hamsterkooi

​Als je eens wat dierenwinkels bezoekt, dan zie je al snel dat de meeste hamsterkooien relatief klein en allemaal wel vergelijkbaar zijn. Ze zijn vaak niet groter dan een A4’tje. Daar past dan net een (te klein…) loopwiel, een huisje en een voerbakje in – en dat is het wel. Als je daar een hamster in gaat houden, dan weet je zeker dat je hamster een ongelukkig bestaan zal leiden. Zulke kooien zijn niet gemaakt om de hamster te dienen, maar om de mens te dienen. Vele van zulke kooien stammen nog uit een tijd waarin knaagdieren gebruikt werden voor menselijke doeleinden (denk aan dierproeven), de kooien moesten relatief makkelijk schoon te maken zijn, makkelijk te hanteren en de knaagdieren moeten goed te zien zijn. Oftewel: er is géén rekening gehouden met wat het dier, in dit geval de hamster, nou nodig heeft. Zelfs vandaag de dag, zien we nog steeds dit soort kooien en worden veel hamsters nog op deze manier gehouden. 

Foto van Mini Natuur. Tape geeft een oppervlakte van 5000 cm2 aan

Foto van Mini Natuur. Een te kleine hamsterkooi.

Natuurlijk gedrag

​Er zijn verschillende soorten hamsters die elk uit een andere streek of gebied komen – maar in grote lijnen leven ze wel hetzelfde. Hamsters zijn nachtdieren, dit betekent dat zij overdag rusten en in de nacht actief worden. ’s Nachts gaan ze op zoek naar voedsel, dat heet foerageren. Tijdens het foerageren leggen hamsters meerdere kilometers af en het voedsel wat ze tegen komen, bewaren ze in hun wangzakken. Het voedsel wat ze hebben gevonden, bewaren ze vervolgens in één van hun ‘kamers’ in de burcht. De burcht kun je zien als het huis van de hamster: het is een ondergronds tunnelsysteem waarbij kamers met elkaar zijn verbonden. Elke kamer heeft een functie. Hamsters leggen een voedselvoorraad aan voor de winter en hebben dus een speciale kamer waar ze al hun voedsel bewaren (zoals wij een voorraad kast hebben).

We weten dus dit:
- Hamsters bewegen veel omdat ze ’s nachts willen foerageren en lange afstanden afleggen
- Hamsters leven ondergronds in een burcht die best wel groot is
​
Hoeveel van dit gedrag kunnen hamsters precies uitvoeren in een standaard hamsterkooi? Een kooi biedt amper de mogelijkheid tot het maken van een burcht. Een huisje kan een burcht bijvoorbeeld al niet vervangen, want zo’n burcht zit +/- 60 cm diep in de grond en kan meterslang zijn (er zijn zelfs burchten gemeten van 9 meter lang!). Dan hebben we nog het foerageren: als voer al in een bakje wordt aangeboden, in plaats van wordt rondgestrooid, wordt de mogelijkheid tot foerageren zwaar beperkt. Het loopwiel is de vervanging voor het vele bewegen, maar ook dan zie je dat een loopwiel vaak erg klein is in diameter waardoor hamsters niet prettig kunnen rennen – bovendien is een loopwiel relatief saai. Bedenk het zelf maar: hardlopen is leuker als je dit in een bos kan doen dan op een loopband, toch? 

​Natuurlijk gedrag vertalen naar gevangenschap

​Wil je graag dat je hamster zich fijn en prettig voelt, dan is het van belang dat je hamster ook werkelijk zijn natuurlijk gedrag kan uiten. Het niet kunnen uiten van dit gedrag, leidt tot frustratie en stress (denk aan knagen aan tralies, klimmen, verveling, enzovoorts) en langdurige stress heeft altijd een negatief effect op de mentale en lichamelijke gezondheid.
Gelukkig is het wel mogelijk om je hamster in zijn behoeften te voorzien. In o.a. Duitsland en Oostenrijk zijn ze al jaren bezig met het ‘finetunen’ van de huisvesting van hamsters en hier kunnen we veel van leren. We zien daar o.a. dat de minimale afmetingen een stuk groter zijn en de inrichting veel meer is aangepast op het natuurlijk gedrag van hamsters. De ervaring is ook dat zo’n manier van inrichten het welzijn daadwerkelijk verbeterd en gedrag zoals frustratie en stress afneemt of zelfs verdwijnt. In het kort komt het hierop neer:

• De minimale afmetingen zijn 100x50 cm (5000 cm2) voor dwerghamsters en 120x50 (6000 cm2) voor Syrische hamsters. Het is wel van belang te kiezen voor een verblijf dat ruim boven het minimum zit, omdat hamsters vaak toch veel meer ruimte vereisen dan het minimale!
• De bodembedekking bestaat uit graafbare bodembedekking die tunnels intact houdt
• Het is van belang dat over het gehele oppervlakte minstens 20 cm graafbare bodembedekking wordt aangeboden
• De inrichting bestaat uit beschutting, looppaden, een meerkamerhuis, een ruim loopwiel, enzovoorts
• Voeding bestaat uit een natuurlijke voermix die rond wordt gestrooid om het foerageren te stimuleren

Onder het kopje ‘hamsters -> huisvesting’ vind je veel meer informatie over huisvesting voor hamsters waarbij rekening is gehouden met natuurlijk gedrag.