Waar kun je cavia's aanschaffen?

Er zijn een hoop plekken waar je cavia’s kunt vinden of kan kopen. Elke plek heeft zijn voor- en nadelen en het is van belang vooraf goed na te denken op welke plek je je cavia’s zou willen aanschaffen. Bepaalde plekken brengen bijvoorbeeld meer risico’s met zich mee en dan moet je daar zeer goed op voorbereid zijn en een plan B moeten hebben. Om maar als voorbeeld de dierenwinkel te nemen: een logische eerste gedachte om voor cavia’s te gaan kijken, maar om daar cavia’s aan te schaffen, is niet zonder risico’s. Je zal niet de eerste zijn die verkeerde geslachten of zelfs een zwangere cavia mee krijgt. Het is mij (in een ver verleden) zelfs twee keer overkomen. Maar het aanschaffen van cavia’s gaat meer om na gaan welke risico’s of voor- en nadelen er zijn: het gaat ook om hetgeen wat er op de ‘achtergrond’ gebeurt.

Cavia-opvang

Mijn eerste voorkeur, of advies, gaat er naar uit om cavia’s te adopteren bij een (goede) opvang, voornamelijk omdat vele cavia-opvangen echt overvol zitten. Er is gewoon een enorm overschot aan cavia’s: er wordt te veel gefokt en te veel ‘gedumpt’ of afgestaan. Opvangen zijn daarom altijd hard op zoek naar adoptanten zodat er weer plek gemaakt kan worden voor andere cavia’s die hulp nodig hebben.

In zowel Nederland als België zijn er heel wat opvangcentra te vinden. Elke opvangcentrum hanteert wel zijn eigen regels, ze kunnen best wel van elkaar afwijken. Zo zijn er opvangen die absoluut geen berenkoppels of -groepen uitplaatsen en anderen weer wel. In België is het niet standaard dat beren worden gecastreerd terwijl dat in Nederland wel gebruikelijk is.

Er heerst nog wel eens een stigma op dieren uit een asiel. Het beeld van oude, zieke of lelijke dieren is niet ongewoon voor veel mensen, maar de realiteit is heel anders. In een caviaopvang kom je allerlei soorten cavia’s tegen van alle leeftijden. Daarom is er vaak juist heel veel keus. Ook zijn niet alle cavia’s in een opvang standaard getraumatiseerd: je vind er ook hele gewone, leuke en vrolijke cavia’s. En ook gewoon gezonde cavia’s! Het is een fabel dat alleen ‘goede’ fokkers gezonde cavia’s verkopen, gezondheid hangt altijd af van de voorgeschiedenis en de cavia zelf en uiteraard ook hoe jij vervolgens voor ze zorgt.

Dierenwinkel

Zoals hierboven beschreven, is het aanschaffen van cavia’s bij een dierenwinkel niet zonder risico’s. Het gebeurt te vaak dat dierenwinkels verkeerde geslachten verkopen (verwachten dat het twee zeugjes zijn maar een zeug en een beer is bijvoorbeeld) of cavia’s zijn niet op tijd gescheiden en al zwanger wanneer ze worden verkocht. De grootste reden waarom het wordt afgeraden om cavia’s bij een dierenwinkel te kopen is omdat er een vreselijke handel achter zit. Er zijn grote bedrijven die honderden of duizenden cavia’s ‘fokken’ en onder andere verkopen aan dierenwinkels. Deze cavia’s lijden intens: om de kosten te besparen, worden ze in kleine kooien of bakken gehouden, krijgen ze ongezonde (goedkope) voeding en krijgen ze bijvoorbeeld geen medische zorg. Moedercavia’s worden constant gebruikt als fokmachines. Het is een industrie die je beter niet kunt ‘steunen’. Helaas is er vanuit de wet nauwelijks bescherming voor deze cavia’s (en andere dieren) en cavia’s mogen, wettelijk gezien, worden verkocht in dierenwinkels.

Dierenwinkels geven vaak ook nog eens foutieve informatie. Je kunt daardoor helaas niet uitgaan van hun kennis en kunde en ik zie maar al te vaak dat mensen verkeerde kooien kopen, verkeerde voeding en verkeerd advies ontvangen over bijvoorbeeld gedrag en hanteren van cavia’s. Dit leidt tot teleurstellingen en vooral veel stress (niet alleen bij de eigenaren maar ook bij de cavia’s). Mocht je besluiten om cavia’s bij een dierenwinkel te kopen, wees dan zeer goed voorbereid. Controleer altijd de geslachten zelf en als je een zeugje (of meer) koopt, houdt dan altijd rekening met een eventuele zwangerschap. Lees je vooraf goed in omtrent de basisbehoeften van cavia’s (zoals huisvesting en voeding) om te voorkomen dat je vooraf verkeerd geïnformeerd wordt.

---

Caviafokker

Er zijn ook nog talloze caviafokkers te vinden. Er zijn verschillende soorten fokkers te vinden, zoals echte ‘sportfokkers’ die veel aandacht besteden aan een specifiek ras en mee doen aan tentoonstellingen. Het valt mij op dat dit soort fokkers ook behoorlijk veel cavia’s houden, dit zijn de meer ‘grootschalige fokkers’. Er zijn ook kleinschalige caviafokkers, fokkers die niet naar tentoonstellingen gaan, enzovoorts.

Ongeacht het type fokker, is het altijd van belang om vooraf goed te onderzoeken hoe het staat met het welzijn van de cavia’s van deze fokker. Het is helaas niet ongewoon dat cavia’s in relatief kleine verblijven worden gehouden (vaak in de bekende ‘caviaflats’) en vaak makkelijke maar ongezonde voeding krijgen (zoals overwegend hooi met pellets en nauwelijks groenvoer). Fokkers die ervoor kiezen om hun cavia’s naar tentoonstellingen te brengen, raad ik in beginsel al af. Tentoonstellingen zijn extreem stressvol voor cavia’s en houden geen rekening met hun welzijn. Tentoonstellingen zijn echt bedacht voor en door mensen en niet voor cavia’s.

Je mag gerust kritisch zijn naar de fokker en zijn visie: het gaat immers om levende dieren, om cavia’s die een zwangerschap moeten doorstaan en de baby’s daarna opvoeden (en dat zijn zware taken, voor elk dier!) en het is aan de fokker om te zorgen dat het zo aangenaam mogelijk wordt gemaakt met oog op welzijn en basisbehoeften en dat de jonge cavia’s veilig en gezond kunnen opgroeien. Vooral aan dat laatste wordt weinig aandacht aan besteedt, vele jonge cavia’s groeien op in te kleine verblijven met verkeerde voeding (welke invloed heeft op de ontwikkeling van de spijsvertering en het gebit) en worden vaak te jong al verhuisd.  

Een goede fokker heeft het welzijn van zijn of haar cavia’s op orde. Dit begint al tijdens het fokken, door rekening te houden met de genen van de fokdieren, om incest en erfelijke ziekten te voorkomen. Ze houden geen cavia’s alleen – ook de fokberen worden niet alleen gehouden! -, bieden de verblijven de cavia’s voldoende ruimte om zich goed te kunnen bewegen (dus geen 'standaardkooien') en is er altijd vers groenvoer, hooi en vers water aanwezig (het natuurlijk dieet wordt aangeboden, zie het kopje ‘voeding’ voor meer uitgebreide informatie).

Een goede fokker zal er ook altijd in geïnteresseerd zijn waar zijn/haar dieren terecht komen en van te voren informatie willen over o.a. het toekomstige verblijf en de evt. aanwezigheid van andere cavia's. In ruil voor een goed onderkomen, zal een goede fokker je altijd bij staan met raad en daad, mochten er vragen zijn of  problemen optreden. Indien mogelijk, zal hij/zij de dieren ook altijd weer terugnemen bij problemen binnen de groep, of als de caviahouding wordt opgegeven.

De jongen groeien bij een goede fokker op in groepsverband, waarbij de beertjes vanaf moment dat ze geslachtsrijp zijn (het moment varieert) bij een fokbeer of een castraat worden gezet zodat ze verder gesocialiseerd kunnen worden. In de regel mogen ze dan pas vanaf 6 weken de fokker verlaten en alleen met of naar oudere cavia's, zodat de jonge cavia's verder kunnen leren van oudere (meer ervaren) cavia's). Zonder een goed socialisatieproces, kunnen problemen op het gebied van sociaal gedrag optreden, wat kan resulteren in moeizame koppelingen of moeite met het omgaan met andere cavia's.

Kort samengevat:

• Een fokker biedt maar een paar verschillende rassen/kleuren aan en heeft ook niet doorlopend nestjes beschikbaar, zodat er tijd is om goed voor alle dieren te zorgen en de moeders ook genoeg tijd krijgen om weer aan te sterken voordat ze weer bij een fokbeer gezet worden.
• Een fokker laat jonge cavia's vanaf 6 weken verhuizen.
• Alle verblijven voldoen tenminste aan de minimale adviesmaten voor cavia's (minimaal 2 vierkante meter voor 2-3 cavia’s, voor uitgebreide informatie, zie kopje ‘huisvesting’).
• Alle dieren leven minimaal met z'n 2en en beter nog in groepsverband, waarbij er steeds verschillende leeftijden bij elkaar zitten en er minimaal 1 volwassen cavia bij de jonge cavia’s zit.
• De dieren zelf zien er allemaal gezond en tevreden uit (heldere, schone ogen, schone billen, geen doffe vacht, geen kale plekken, nageltjes mooi kort)

Er wordt vaak gedacht dat de plek waar je je cavia haalt, een rol speelt in de (langdurige) gezondheid van de cavia. De voorgeschiedenis kan zeker een rol spelen, maar is niet de enige factor. Een cavia van een fokker heeft niet per definitie een altijd een betere, goede gezondheid dan een cavia uit een opvang en vice versa. Het kiezen voor een fokker omdat je verwacht dat je dan een goede, gezonde cavia hebt, kan leiden tot een teleurstelling: de zorg die jij vervolgens biedt, speelt uiteindelijk een nog veel belangrijkere rol. Het risico op gezondheidsklachten wordt hoger als de zorg, voeding en huisvesting niet aansluiten bij de behoeften van de cavia, ongeacht zijn of haar voorgeschiedenis.

Marktplaats, verkoopsites, tweedehands enz.

Je kunt ook cavia’s vinden op bijvoorbeeld verkoopsites zoals marktplaats en tweedehands.be. Daar vind je onder andere advertenties van bijvoorbeeld fokkers of particulieren. Mocht je hier voor kiezen, bereid je dan voor op alle mogelijke risico’s. Je weet niet in welke staat de cavia’s zijn, houdt ze daarom eerst in quarantaine voordat je ze aan je eigen cavia’s introduceert. Check ook altijd het geslacht, want daar gaat het vaak genoeg mis. Houdt ook rekening met eventuele zwangerschappen als het onduidelijk is of een zeugje mogelijk bij een beer heeft gezeten. Op (knaagdier)beurzen vind je ook cavia’s en daar geldt ook weer hetzelfde: houdt rekening met alle risico’s en eventuele zwangerschappen.