Waarom cavia’s écht geen knuffeldieren zijn

Cavia’s worden echt als ideale knuffeldieren gezien en daar verbaas ik mij over. Ze worden gezien als levende knuffels, terwijl cavia’s juist prooidieren zijn en helemaal niet geschikt zijn als knuffeldier. Cavia’s zijn inderdaad ‘makkelijke huisdieren’, ze laten veel toe en ontwikkelen nauwelijks (agressieve) gedragsproblemen. Dat is de ‘keerzijde’ van cavia’s: ze accepteren hun lot, ook al vinden ze het vreselijk. Konijnen zijn bijvoorbeeld veel feller en laten veel sneller agressief gedrag zien als ze het ergens niet mee eens zijn.

Adviezen luiden vaak ‘pak ze gewoon op, ook al rennen ze van je weg, dat hoort er gewoon bij’. Eenmaal op schoot blijven ze netjes zitten. Als ze het écht zo erg zouden vinden, zouden ze wel wat laten weten toch? Nou, dat doen ze dus niet. Of ze doen het wel, maar op een zachtaardige manier, alleen denkt men dat een grens pas is bereikt als een cavia echt zal bijten of ander agressief gedrag laat zien. Hoe bizar is dat eigenlijk dat we pas luisteren als dieren agressief reageren?

Een ander veelvoorkomend advies is bijvoorbeeld: pak ze dagelijks op, dan wennen ze er vanzelf aan. Het is één van de meest voorkomende adviezen als het gaat om cavia’s tam maken. Met andere woorden betekent dit: dring jezelf vaak genoeg op tot ze het gewoon opgeven. Het heeft ook niets meer te maken met ‘tam maken’. Tam maken betekent ‘gewend aan de omgang met mensen’. Nu kun je dit op verschillende manieren interpreteren, maar voor mij betekent dit dat ze je niet als een roofdier zien en zich veilig genoeg voelen om rustig te blijven eten als je voorbij loopt. Het blijven immers prooidieren die geprogrammeerd zijn om snel te reageren op mogelijk gevaarlijke situaties. Om de een of andere reden is de term ‘tam maken’ verward met ‘temmen’: het africhten van een dier en doet wat er van hem verlangd wordt. In dit geval dat een prooidier iets moet doen wat volstrekt tegen zijn natuurlijk gedrag in gaat: opgepakt worden en stil op schoot zitten.
​
En toch zitten ze zo rustig op schoot, hoe zit dat dan precies? Dan vinden ze het toch helemaal niet erg? Ze blijven netjes zitten en maken schattige geluidjes… Hier wordt het gedrag veelvuldig verkeerd geïnterpreteerd door gebrek aan kennis over gedrag van cavia’s. Ze proberen je wel degelijk te laten weten dat ze het niet fijn vinden, het wordt alleen niet gesignaleerd of verkeerd geïnterpreteerd. Zoals het aaien over hun hoofd en als reactie hun hoofd de lucht in gooien: dit is typisch caviagedrag en op deze manier vertellen ze je dat ze niet aangeraakt willen worden. Het zogenaamde ‘spinnen’ is caviataal voor ‘ik wil dit niet’. Het uiteindelijk plat op schoot liggen is gewoon een gevolg van ‘ik heb al zo vaak nee gezegd, maar ik word genegeerd, ik leg mij bij neer want het is zinloos’. Deze gedragingen, die veelvuldig voorkomen als je ze op schoot neemt, laten in het geheel niet zien dat cavia’s het leuk vinden.

Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: prooidieren zijn in beginsel geen knuffeldieren. Het oppakken en op schoot nemen is ontzettend stressvol voor cavia’s. Ze kunnen niet adequaat reageren op deze handelingen door bijvoorbeeld weg te rennen en te schuilen voor het gevaar. Gebeurt dit ook nog eens meerdere keren per week of zelfs dagelijks, dan zal deze stress omslaan naar chronische stress. Dit heeft op lange termijn invloed op hun welzijn en kan zelfs leiden tot diverse gezondheidsproblemen. Het eerste signaal laten ze al zien, want ze rennen weg als je ze wil oppakken. Duidelijker dan dat kan het niet zijn. Laat je dan ook niet gek maken door andere mensen die zeggen ‘daar moeten ze even doorheen en dat hoort erbij’. In feite wordt hiermee gezegd: negeer hun grenzen en dring jezelf op.

Als je cavia’s niet op schoot kan nemen of kan oppakken, wat kan dan nog wel? Laat ik voorop stellen dat cavia’s ons niets verschuldigd zijn. Ook al kun je ze niet op schoot nemen, saai zijn ze zeker niet. Je kunt ze nog steeds tam maken, zolang dit op vrijwillige basis gebeurt. Dit kun je doen door in het verblijf te zitten en ze lekkers aan te bieden en geduld te hebben. Sommige cavia’s genieten echt van aandacht en kunnen op den duur op je schoot gaan klimmen. Anderen vinden het aannemen van wat lekkers meer dan genoeg. Mijn cavia’s rennen op mij af als ze weten dat ze een pompoenpit of een paardenbloemwortel krijgen.

Soms ontkom je er niet aan en moet je ze wel oppakken, bijvoorbeeld voor een check-up of om andere medische redenen. Alles daarbuiten is geen noodzaak en hoort op vrijwillige basis te gebeuren waarbij hun grenzen worden gerespecteerd. Op deze manier is er veel meer ruimte om een vertrouwensband op te bouwen. Je zult ook merken dat het oppakken op lange termijn beter zal gaan omdat ze hebben geleerd, na al die tijd, dat het niet zo lang zal duren en ze een beetje weten wat er gaat gebeuren (maar leuk zullen ze het nooit gaan vinden…). 

Foto van Mini Natuur.

Foto van Mini Natuur